Ταινιοθήκη της Ελλάδος
Ιερά Οδός 48 & Μεγ. Αλεξάνδρου 134-136 / Μετρό Κεραμεικός
11-17 Δεκεμβρίου 2014
11-17 Δεκεμβρίου 2014
Η Ταινιοθήκη της Ελλάδος έχει την τιμή να παρουσιάσει ένα μεγάλο αναδρομικό αφιέρωμα στον Νίκο Παπατάκη, έναν ξεχωριστό Έλληνα δημιουργό που άφησε πολύτιμο κινηματογραφικό έργο, και ο οποίος αποτέλεσε μια μυθική μορφή της σύγχρονης πολιτιστικής ιστορίας της Γαλλίας, με την δράση του να αποτελεί σημείο αναφοράς στην καλλιτεχνική και πνευματική αναγέννηση του μεταπολεμικού Saint-Germain. Το αφιέρωμα συμπίπτει με τα τέσσερα χρόνια από τον θάνατό του (17/12/10). Το αφιέρωμα πραγματοποιείται σε συνεργασία με το ΕΚΚ και το CNC-Archives françaises du film και με την υποστήριξη του Γαλλικού Ινστιτούτου Ελλάδος. Πρόκειται για την έκτη εκδήλωση που διοργανώνει η Ταινιοθήκη της Ελλάδος στo πλαίσιο της πράξης «Η Κινηματογραφοφιλία στη Νέα Εποχή».
Όλες οι πληροφορίες για το αφιέρωμα «Νίκος Παπατάκης, ο αναρχικός ποιητής / Nico Papatakis, le poète anarchiste» στο site: Papatakis.tainiothiki.gr Κοινωνικά δίκτυα: #NicoPapatakis
Το αφιέρωμα περιλαμβάνει: Συνολικά δώδεκα (12) ταινίες. Έξι (6) ταινίες σε σκηνοθεσία Νίκου Παπατάκη, δύο (2) ταινίες με τον Νίκο Παπατάκη ως παραγωγό, μία (1) ταινία με τον Νίκο Παπατάκη ως ηθοποιό, και δύο (2) ντοκιμαντέρ για τον Νίκο Παπατάκη. Οι περισσότερες από τις ταινίες του Νίκου Παπατάκη θα προβληθούν σε 35mm, ανάμεσά τους και οι δύο εκδοχές του Gloria Mundi, εκείνη του 1974 (130΄) κι εκείνη του 2005 (92΄). Επίσης, θα προβληθεί σε ειδική προβολή η Βιριδιάνα του Luis Buñuel (1961, 90΄), τον οποίο ο Παπατάκης θαύμαζε ιδιαίτερα.
Δευτέρα 15/12
Ειδική εκδήλωση Νίκος Παπατάκης, δημιουργός-μύθος
Θα πραγματοποιηθεί συζήτηση στρογγυλής τραπέζης και θα ακολουθήσει προβολή του ντοκιμαντέρ Παπατάκης: πορτραίτο ενός ελεύθερου σκοπευτή των Τ. Κουλμάση και Η. Σιαφλιάκη.
19:30 Συζήτηση στρογγυλής τραπέζης
Ομιλητές: Γιώργος Διαλεγμένος, ηθοποιός, συγγραφέας
Στέλλα Θεοδωράκη, σκηνοθέτις
Άκης Καπράνος, κριτικός κινηματογράφου
Γιάννης Κονταξόπουλος, συγγραφέας της μονογραφίας Νίκος Παπατάκης, φίλος και συνεργάτης του σκηνοθέτη Τίμων Κουλμάσης, σκηνοθέτης.
Συντονίζει η Μαρία Κομνηνού, Γενική Γραμματέας ΔΣ, Ταινιοθήκη της Ελλάδος, Καθηγήτρια, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
21.15 Προβολή του ντοκιμαντέρ Νίκος Παπατάκης: πορτραίτο ενός ελεύθερου σκοπευτή (Nico Papatakis: portrait d' un franc tireur, Ελλάδα-Γαλλία, 2009, Έγχρ., 43΄) των Τ. Κουλμάση και Η. Σιαφλιάκη (στα γαλλικά με ελληνικούς υπότιτλους). Παρουσία σκηνοθέτη.
Είσοδος ελεύθερη. Θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας.
________________________________________________________________________
«Στην σκοτεινή περίοδο της αποστασίας ένας αιώνιος έφηβος δυναμικός και χιουμορίστας προσγειώθηκε στο άνυδρο τοπίο της Αττικής και κατέκτησε όλους όσους γνώριζε στο πέρασμά του. Αυτός ήταν ο Νίκος Παπατάκης, ο θρύλος του La Rose Rouge, παντρεμένος με τις γοητευτικές Ανούκ Αιμέ και Όλγα Καρλάτου, που επιστρέφει σε μια πατρίδα που δεν είχε γνωρίσει ποτέ για να γυρίσει τους συγκλονιστικούς Βοσκούς (1967) όπου, κατά την Αγλαΐα Μητροπούλου, «το θέμα της βίας και οι σχέσεις κυρίου-υπηρέτη επανέρχονται με μια ιστορία τοποθετημένη στη σύγχρονη Ελλάδα και ειδικά στον αγροτικό χώρο». Το 1963 είχε ήδη ταράξει τα νερά της Γκωλικής Γαλλίας μεταφέροντας στην οθόνη τις «Δούλες» του Ζαν Ζενέ, με την ταινία του Οι άβυσσοι, μια ελεύθερη διασκευή του εγκλήματος των αδελφών Παπέν.
Τo έγκλημα αυτό είχε ήδη γοητεύσει τους Σουρεαλιστές και τον Ζακ Λακάν, αλλά και η μεταφορά του θα ερμηνευτεί από τον Σαρτρ και την Μποβουάρ σαν μια σαδική και επαναστατική χειρονομία. Ο Παπατάκης δεν θα σταματήσει να διαβαίνει το δύσβατο και μοναχικό του δρόμο με άλλες τρεις σημαντικές ταινίες: Gloria Mundi (1975/2005), Η φωτογραφία (1986) και Οι ισορροπιστές (1991). Τέσσερα χρόνια μετά το θάνατό του, σε μια περίοδο οδύνης, κρίσης και περισυλλογής, το καθήκον να ξαναδιαβάσουμε το έργο του αναρχικού ποιητή γίνεται επιτακτικό. Το αφιέρωμα της Ταινιοθήκης περιλαμβάνει την πλήρη φιλμογραφία του σκηνοθέτη, τις δύο ταινίες που γύρισε ως παραγωγός, δύο ντοκιμαντέρ για το έργο του και το θρυλικό Το Κόκκινο Ρόδο στο οποίο υποδύεται τον εαυτό του. Τέλος, στο αφιέρωμα προβάλλεται και η Βιριδιάνα του Λουίς Μπουνουέλ, αγαπημένη ταινία του Παπατάκη από έναν σκηνοθέτη στον οποίο επανέρχεται συχνά».
Μαρία Κομνηνού
Γενική Γραμματέας ΔΣ, Ταινιοθήκη της Ελλάδος
Καθηγήτρια, Πανεπιστήμιο Αθηνών
_______________________________________________________________________
Aπόσπασμα από επιστολή του Μισέλ Φουκώ προς τον Νίκο Παπατάκη για την ταινία Οι Βοσκοί
«Αγαπητέ κύριε,
Ευχαριστώ πολύ που μου δώσατε την ευκαιρία να δω και να θαυμάσω την ταινία σας. Ήξερα εκ των προτέρων ότι μπορούσα (ότι όφειλα) να περιμένω πολλά από αυτήν και δεν έπεσα έξω. Ίσως, περισσότερο από την ομορφιά της (που είναι μεγάλη και αυστηρή), αυτό που με συγκίνησε στην ταινία είναι η πολιτική της διάσταση. Θα μου πείτε ότι είναι σχεδόν το ίδιο πράγμα και θα συμφωνήσω. Αλλά μας έχουν τόσο ξεσυνηθίσει από αυτόν το συνδυασμό που σχεδόν τον έχω ξεχάσει. Καταφέρατε να αντιστρέψετε την ορατή πλευρά του ελληνικού μαρτυρίου: η τελετουργία επιστρέφει στην Ιστορία (αλλά ποια από τις δυο χλευάζει την άλλη;). Και απ’ ό,τι μου είπαν ήταν εκ μέρους σας προφητεία, αφού γυρίσατε την ταινία πριν [το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου]. Ένα έργο που αποτυπώνει το χρόνο στην αέναη επανάληψη και την προαναγγελία του μελλοντικού γεγονότος δεν μπορεί παρά να είναι ένα μεγάλο έργο…».
Ο Παπατάκης για τον Ζενέ
«Ο Genet υπήρξε για μένα το παράδειγμα για το τι μπορεί να κάνει ένας άνθρωπος μέσα στον αποκλεισμό και τη σύγχυση… Χάρη σ’ εκείνον, αργότερα, συνειδητοποίησα ότι έπρεπε να αποδεχθεί τον αποκλεισμό και τον μετουσιώσει σε κραυγή κι έτσι σταμάτησα να θέλω να ενσωματωθώ, σαν κατάδικος στην όποια κοινωνία».
Ο Παπατάκης για τον Κασσαβέτη
«Με την τελευταία εικόνα των Σκιών, πέρα από την συγκίνηση που μου είχε μεταδώσει η ταινία, ένιωσα την ίδια έξαρση συν την απογοήτευση που είχα αισθανθεί τότε μπροστά στην αυθάδη επίθεση του ιερού τέρατος* του Beverly Hills. Έβλεπα πια, ιδίως σε ό,τι αφορά την εξαιρετική ρηχότητα της καλλιτεχνικής του έκφρασης, πως ο ιερός λόφος του Χόλιγουντ δεν ήταν παρά μια Ιερουσαλήμ επίπλαστης «καλλιτεχνίας», ένας Όλυμπος κομπορρημοσύνης, ο ναός της κενοδοξίας. Είχα πάρει τη μικρή εκδίκησή μου, κατά τρόπο λιγότερο γελοίο, ομολογώ, εν σχέσει με το επεισόδιο στο «Κόκκινο Ρόδο». Κάποιος στην Αμερική, μέσα στο ίδιο το φέουδο της μεγάλης Μέκκας, είχε τολμήσει να επιτεθεί, εκ των ενόντων, στις ιερές και απαράβατες χολιγουντιανές αξίες, τόσο με την αισθητική όσο και με το περιεχόμενο του, έστω ατελούς, έργου του.
Ενώ τα μεγάλα στούντιο, υπερθεματίζοντας σε αστρονομικά ποσά, πλάσαραν δουλικά καλλωπιστικές μονάχα μάσκες για τους ομοίους τους της λευκής ράτσας, παρήγαγαν μονάχα μια πουριτανική και ηθοπλαστική εικονογραφία, που γινόταν ακόμα πιο καθησυχαστική, αφού συμβάδιζε με το φετιχιστικό δόγμα του κέρδους με κάθε τίμημα, και της εκτυφλωτικής επιτυχίας. Ενώ σε κάμποσες Πολιτείες το λυντσάρισμα εφαρμοζόταν ατιμωρητί, ο ρατσισμός ήταν κοινωνικά θεμελιωμένος, τόσο στην Καλιφόρνια όσο κι αλλού, και ο μακαρθισμός, εκτρωματικό προϊόν των ίδιων των στούντιο, έκανε θραύση, για πρώτη φορά μια ταινία μυθοπλασίας αντιμετώπιζε χωρίς συναισθηματισμούς, μισόλογα και ταμπού τις σεξουαλικές σχέσεις ανάμεσα σε μια νεαρή μαύρη κι έναν νεαρό λευκό. Και τοποθετούσε τη σχέση μέσα σ’ έναν βίαιο κοινωνικό περίγυρο, στο περιθώριο των παραπεταμένων από τους ακόμα πιο ηλίθιους κι από τα αρχέτυπά τους κυρίαρχους του επιχρυσωμένου χολιγουντιανού κόσμου, τους φανατικούς του american way of life… Χωρίς καμία αλαζονεία και γνωρίζοντας ότι αυτή η εμπειρία που έζησα ήταν μοναδική, είμαι περήφανος για τη συμμετοχή μου, όσο μικρή κι αν είναι, στην ολοκλήρωση των Σκιών.
Ας μου επιτραπεί να επιβεβαιώσω ότι ο Τζων Κασσαβέτης είναι ένας ποιητής με την ακριβή έννοια του όρου!...Διακινδυνεύοντας να φανώ σοφολογιότατος, θα βρω το κουράγιο να επαναλάβω, σαν συμπέρασμα, όπως και άλλοι συνάδελφοί μου, το δικό μου δοξαστικό τσιτάτο, ‘Αν δεν υπάρχει ήρωας για τον υπηρέτη μου’, έλεγε ο Hegel, ‘δεν φταίει ο ήρωας, αλλά ο υπηρέτης μου’.
Απόσπασμα από κείμενο του Νίκου Παπατάκη στο Positif, τεύχος 377, Ιούνιος 1992, το οποία αναδημοσιεύτηκε στην μονογραφία «Νίκος Παπατάκης» του Γιάννη Κονταξόπουλου (Εκδ. Καστανιώτη, 2005) με αφορμή το αφιέρωμα στον Νίκο Παπατάκη του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης σε συνεργασία με την Ελληνοαμερικανική Ένωση.
*Ο Νίκος Παπατάκης αναφέρεται σ’ ένα περιστατικό βίαιης αντίδρασης εναντίον του από τον διάσημο ηθοποιό Edward J. Robinson, με αφορμή την παράσταση Cinémassacre, μια παρωδία των χολιγουντιανών κινηματογραφικών ειδών, που είχε ανέβει ποτέ στο avant-garde καμπαρέ-θέατρο «Κόκκινο Ρόδο» την περίοδο που διεύθυνε το θέατρο ο Νίκος Παπατάκης και ήταν η μεγαλύτερη επιτυχία στα χρονικά του θεάτρου.
ΟΙ ΤΑΙΝΙΕΣ ΤΟΥ ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΟΣ
Οι ταινίες του Νίκου Παπατάκη:
-Οι άβυσσοι / Les Abysses (1963, 96΄) Α/Μ – Στα γαλλικά με ελληνικούς υπότιτλους
-Οι βοσκοί / Les pâtres du désordre (1967,121΄) Α/Μ – Στα ελληνικά με γαλλικούς υπότιτλους
-Η φωτογραφία / La photo (1986, 102΄) Έγχρ. – Στα ελληνικά με αγγλικούς υπότιτλους
-Gloria Mundi (1974, 130΄) Έγχρ., 35mm- Στα γαλλικά με ελληνικούς υπότιτλους
-Οι ισορροπιστές / Les Equilibristes (1991, 120΄) Έγχρ. – Στα γαλλικά με ελληνικούς υπότιτλους
-Gloria Mundi (2005, 92΄) Έγχρ. - Στα γαλλικά με ελληνικούς υπότιτλους
Οι ταινίες με τον Νίκο Παπατάκη ως παραγωγός/ως ηθοποιός:
-Ένα ερωτικό άσμα / Un chant d' amour του Jean Genet (1950, 25΄, βωβό)Α/Μ ως παραγωγός
-Σκιές / Shadows του John Cassavetes (1959, 87΄) Α/Μ ως παραγωγός (αποκατεστημένη ψηφιακά εκδοχή) – Στα αγγλικά με ελληνικούς υπότιτλους
-Το Κόκκινο Ρόδο/La Rose Rouge του Marcello Pagliero (1951, 95΄) ως ηθοποιός - Στα γαλλικά χωρίς ελληνικούς υπότιτλους.
Ντοκιμαντέρ για τον Νίκο Παπατάκη:
-Visages du Cinema (Humiliation et Violence) του Jacques Nahum (1971, 45΄, doc.) - Στα γαλλικά με ελληνικούς υπότιτλους.
-Νίκος Παπατάκης: Πορτραίτο ενός ελεύθερου σκοπευτή / Nico Papatakis: Portrait d'un franc-tireur των Τίμωνα Κουλμάση και Ηρούς Σιαφλάκη (2008-2009, 45΄, doc.) - Στα γαλλικά με ελληνικούς υπότιτλους
Ειδική προβολή: Βιριδιάνα / Viridiana του Luis Buñuel (1961, 90΄) – Στα ισπανικά με ελληνικούς υπότιτλους.
-Εισιτήρια / Κάρτες διαρκείας
Τιμή εισόδου 5 € ανά προβολή.
Κάρτα διαρκείας για όλο το αφιέρωμα: 25 €
Κάρτα διαρκείας μειωμένη* για όλο το αφιέρωμα: 15 €
(* για φοιτητές, μαθητές, ανέργους, δασκάλους-καθηγητές, ατέλειες, Άτομα με Αναπηρία (ΑμεΑ), άνω των 65, και νέους 18 έως 26 ετών)
___________________________
ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ
ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
Ιερά
Οδός 48 & Μεγάλου Αλεξάνδρου 134-136
(Μετρό Κεραμεικός) 104 35 Αθήνα
Τ.
(210) 36 09 695, 36 12 046
Βένια
Βέργου
Υπεύθυνη Προβολής, Τύπου, Επικοινωνίας &
ΜΜΕ
Τηλ.: 2103612 046, 2103609695 (εσωτ.
0118)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου