«Κόσμε πού να σε γυρίσω»: Ο νέος δίσκος του Γιώργου Μεράντζα

ΠΡΙΝ | Ο δίσκος αυτός δεν εκπροσωπεί το κλασικό πολιτικό τραγούδι της Μεταπολίτευσης, αλλά το νέο κοινωνικό τραγούδι που έχει ανάγκη η εποχή μας.

Χαρά και συγκίνηση προκαλεί στους φίλους της καλής ελληνικής μουσικής το άκουσμα των τραγουδιών του νέου δίσκου του Γιώργου Μεράντζα με τίτλο Κόσμε πού να σε γυρίσω που κυκλοφορεί από το «Ogdoo Music Group». Και τούτο γιατί μες στους μαύρους καιρούς της πανδημίας και του φόβου του θανάτου, έρχεται η τέχνη ως αντίδοτο στην απομόνωση και το κλείσιμο στον εαυτό μας.

Ο μεγάλος, ο δύσκολος, ο πολλές φορές εχθρικός κόσμος είναι ο πρωταγωνιστής αυτού του κύκλου τραγουδιών που, παρόλο που γράφτηκαν από διαφορετικούς συνθέτες και στιχουργούς, μοιάζουν να υπακούνε σε μια κοινή δημιουργική γραμμή: το πώς βλέπουμε τον κόσμο και το πώς πορευόμαστε μέσα σ’ αυτόν, καθώς και τι θέση παίρνουμε για τα όσα άδικα συμβαίνουν σ᾽ αυτό τον κόσμο. Και τα τραγούδια αυτά παίρνουν το μέρος των πονεμένων, των κυνηγημένων, αυτών που η ζωή στάθηκε σκληρή απέναντί τους («πόρνη στα 13 και μάνα στα 16). Συνδετικός ιστός, πέρα από την ευαισθησία και τη δεξιοτεχνία των συντελεστών του δίσκου, η πάντα ρωμαλέα και πλούσια σε αποχρώσεις φωνή του Γιώργου Μεράντζα.

Έντεκα τραγούδια που μιλάνε για τον δρόμο, όχι μόνο για τον απτό αλλά και για τον εσωτερικό, για τις συχνά επώδυνες εσωτερικές διαδρομές.

Το ίδιο το εξώφυλλο της δουλειάς αυτής δίνει ένα εύγλωττο στίγμα του τι θα ακούσουμε. Αχνό το πρόσωπο του τραγουδιστή που το διατρέχουν δύο αγκαθωτά συρματοπλέγματα ενώ αριστερά και στη βάση υπάρχουν διπλοτυπωμένες εικόνες με προσφυγόπουλα από κάποιον καταυλισμό — αν και το θέμα του δίσκου δεν είναι απλώς ο ξεριζωμός αλλά και η εσωτερική εξορία. Πρόκειται για τραγούδια που μιλάνε για τον δρόμο, όχι μόνο για τον απτό αλλά και για τον εσωτερικό, για τις συχνά επώδυνες εσωτερικές διαδρομές.

Τη μουσική του δίσκου υπογράφουν ο Τάσος Γκρους (δύο τραγούδια), ο Παντελής Θαλασσινός (δύο τραγούδια), ο Ντάσο Κούρτι (δύο τραγούδια), ο Δημήτρης Σίντος (δύο τραγούδια) και από ένα τραγούδι ο Γιώργος Καζαντζής, ο Δημήτρης Μπάκουλης και ο Μανώλης Πάππος. Τους στίχους σε οκτώ τραγούδια έχει γράψει ο στιχουργός και ποιητής Βαγγέλης Βελώνιας και εκλεκτός συνεργάτης του τραγουδιστή, ενώ ένα μελοποιημένο ποίημα είναι του Κώστα Βάρναλη (ο «Οχτώβρη» που γράφτηκε το 1935 όταν ο ποιητής ήταν εξόριστος στον Άη Στράτη). Περιλαμβάνονται επίσης ένα ποίημα του Φώτη Αγγουλέ και ένα του Δημήτρη Λέντζου. Πολύ δυνατό είναι το τραγούδι «Απ᾽ το Στρόμπολι» που γράφτηκε για τον Θάνο Μικρούτσικο («Κι είναι η θέση σου στο πιάνο αδειανή…») με τον οποίο ο Γιώργος Μεράντζας είχε μια τόσο γόνιμη και πολύχρονη συνεργασία.

Κάποτε η ηχοληψία, η εγγραφή ενός τραγουδιού, ήταν ιεροτελεστία, λέγανε οι παλιοί. Και τούτο γιατί οι μουσικοί έπαιζαν «όλοι μαζί» και ο τραγουδιστής ή η τραγουδίστρια τραγουδούσε. Αυτή η ξεχασμένη και τόσο υποτιμημένη πρακτική αναβιώνει σ’ αυτόν τον δίσκο καθώς οι μουσικοί, όλοι τους εκλεκτοί δεξιοτέχνες, παίζουν όλοι μαζί, ακολουθώντας σε πραγματικό χρόνο τη φωνή του Γιώργου Μεράντζα ή με τη φωνή του τραγουδιστή να τους ακολουθεί. Αξίζει να σημειωθεί ότι εννέα από τα έντεκα τραγούδια του δίσκου ηχογραφήθηκαν στα Τζουμέρκα της Ηπείρου, κάτω από τα αγέρωχα ψηλά βουνά.

Η φωνή του Γιώργου Μεράντζα έχει συνδεθεί με το πολιτικό τραγούδι της Μεταπολίτευσης. Ο δίσκος Κόσμε πού να σε γυρίσω δεν εκπροσωπεί το κλασικό πολιτικό τραγούδι αλλά το νέο κοινωνικό τραγούδι που έχει ανάγκη η εποχή μας και εμπεριέχει και προβάλλει την υποκειμενικότητα των δημιουργών του — και το εκπροσωπεί με ευαισθησία και δύναμη.